ZİHİNSEL ENGELLİLİK NEDİR?
Zihinsel Engellilik; doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, uyumlu davranışlarda görülen yetersizliğe ilaveten dikkat, algılama, bellek ve muhakeme gibi genel zeka fonksiyonları açısından normalin altında olma durumudur. Zihinsel engelli bireyler kişisel bakım, çevreye uyum, dil, iletişim ve duyusal motor becerilerinde yaşıtlarına göre geç ve yavaş gelişirler.
Zihinsel Engelliğin Sebepleri Nelerdir?
Hafif derecede zihinsel engelli bireylerin pek çoğunda (tüm zihinsel engellilerin yaklaşık %90’ını oluşturur), belirgin bir biyolojik nedene rastlanmadığı için, nedenlerinin belirlenmesi çoğu zaman güç olmaktadır. Ancak orta ve ağır derecede zihinsel engelliliğe genellikle biyolojik etkenlerin neden olduğu saptanmıştır. Genel olarak bilinen nedenler üç ana başlık altında toplanabilir:
Doğum Öncesi Oluşan Nedenler:
- Annenin yaşı
- Annenin beslenmesi (yeterince iyot alamamak ya da yetersiz beslenme)
- Hamilelik döneminde kullanılan ilaçlar
- Radyasyona maruz kalma
- İçki, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklar
- Psikolojik sorunlar
- Akraba evliliği
- Annenin hamilelik döneminde geçirdiği hastalıklar (Rubella-kızamıkçık, frengi, toksoplazma gibi)
- Zehirlenmeler, Kazalar, travmalar
- Anne-çocuk arasındaki kan uyuşmazlığı
- Kalıtsal kökenli metabolizma bozuklukları olan galaktoz, fenilketonori ve bazı beyin hastalıkları, kromozom yapısındaki bozukluklar.
Doğum Sırası Oluşan Nedenler:
- Erken veya geç doğum
- Kordon dolanması
- Güç ve riskli doğum
- Vakum-forseps gibi aletlerin özellikle uzman olmayan kişilerce kullanılması
- Doğumun hijyenik olmayan ortamlarda yapılması
Doğum Sonrasında Oluşan Nedenler:
- Çocuğun geçirdiği hastalıklar (menenjit, beyin iltihabı),
- Zehirlenmeler
- Hastalıklarda yanlış ve geç müdahale
- Beslenme bozuklukları (yetersiz ve dengesiz beslenme)
- Kazalar, travmalar ve yetersiz çevre koşulları v.s.